W roku 1990 mieszkańcy gminy tworzą z mocy prawa wspólnotę samorządową. Ustawowo określono kompetencje gmin oraz zasady ich finansowania. Gmina realizuje przekazane do jej kompetencji zadania - czyniąc to w oparciu o posiadane środki stanowiące część środków publicznych, jakimi dysponuje państwo. Jak pokazuje praktyka - samorządy terytorialne gospodarują powierzonymi im środkami efektywniej niż administracja rządowa.

Samorządność lokalna kontroluje sferę wydatków jak również zakres kształtowania dochodów gminy poprzez ustalanie stawek podatków lokalnych (np. podatek rolny czy od nieruchomości) oraz opłat lokalnych np. odpłatności za korzystanie z placówek komunalnych jak przedszkola, ustalanie opłat za świadczone usługi o charakterze publicznym (np. cena wody, wywóz nieczystości). Niestety, efektywność samorządów gminnych jest niekiedy zakłócana przekazywaniem gminom kolejnych kompetencji bez odpowiednich środków na ich realizację. Gmina Książ Wlkp. administracyjnie składa się z miasta oraz wsi z 21 jednostkami pomocniczymi - wsi sołeckich. Gmina Książ Wlkp. leży na uboczu ważnych szlaków komunikacyjnych. Gmina o charakterze głównie rolniczym, większość to indywidualne gospodarstwa rolne, dzierżawy gruntów rolnych po byłych Państwowych Gospodarstwach Rolnych oraz Spółdzielnie Produkcyjne. W gminie funkcjonuje 470 podmiotów gospodarczych. Nie ma uciążliwego dla środowiska przemysłu ciężkiego. Warunki środowiskowe a przede wszystkim krajobrazowe stanowią istotny element turystyki krajobrazowej a także pobytowej. W 1993r. zostało oddane do użytku "Gminne wysypisko odpadów komunalnych Włościejewki". Obszar ogólny wysypiska wynosi 2 ha, w tym cześć przeznaczona do eksploatacji 1,30 ha. Przewidywane termin eksploatacji do 2012 roku.

W roku 1992 powstała oczyszczalnia ścieków w miejscowości Kiełczynek. Była to oczyszczalnia biologiczna typu bioblok Mn - 200 o zdolności przepustowej 200 m3 ścieków na dobę. W roku 2004 miała miejsce rozbudowa i modernizacja istniejącej oczyszczalni ścieków. Obecnie obiekt charakteryzuje się wysokoefektywnym oczyszczaniem, a jego przepustowość wzrosła do przepustowości 570m3 na dobę. W roku 2008 oczyszczalnia została wyposażona w stację do odwadniania osadów ściekowych. W latach 2009 - 2010 planowana jest rozbudowa sieci kanalizacyjnej na terenie miasta oraz sieci wodociągowej na terenie gminy.